Sucha wiercenie materiałów budowlanych. Pytania i rozwiązania.

Suche wiercenie wykonuje się głównie w miejscach, gdzie nie można używać wody do chłodzenia. Prędzej czy później wielu fachowców spotyka się z takimi obiektami i zaczyna szczegółowo zgłębiać ten temat.

Od razu pojawiają się pytania — jak prawidłowo dobrać sprzęt, materiały eksploatacyjne i z jakimi problemami można się spotkać podczas takich prac. Właśnie o tym chcielibyśmy opowiedzieć.

Sprzęt do suchego wiercenia

Bardzo ważny moment — odpowiedni dobór sprzętu.

Jeśli chcesz zamontować w domu kilka dodatkowych gniazdek — nie ma sensu wydawać pieniędzy na drogie elektronarzędzia. Jednak jeśli Twoim celem jest zarabianie na życie montażem klimatyzacji lub instalacji elektrycznych — zdecydowanie warto zainwestować w droższy i profesjonalny sprzęt.

Przyjrzyjmy się, jakie są rodzaje sprzętu i jakie mają główne zalety i wady:

Kluczowa różnica polega na tym, że w tym samym betonie otwór pod gniazdko młotowiertarką wykonamy w 4-5 minut, a maszyną diamentową z mikrouderzeniem — w 1 minutę.

Przy dużych zakresach prac droższy sprzęt zaoszczędzi nam mnóstwo czasu. W zależności od naszych potrzeb i budżetu możemy dobrać odpowiednie elektronarzędzie i przejść do drugiego etapu — wyboru wiertła.

Rodzaje materiałów eksploatacyjnych

Tutaj wybór nie jest zbyt duży, ponieważ istnieją tylko 2 rodzaje wierteł — widiowe (węglikowe) i diamentowe. Widiowe korony stosuje się wyłącznie z młotowiertarkami w trybie udar + wiercenie. Jest to najtańszy sposób wiercenia, ale też najwolniejszy. Otwory często wychodzą bardzo niedokładne, w przeciwieństwie do wiercenia koronami diamentowymi. Dodatkowa obróbka takich otworów może zająć znacznie więcej czasu niż gdybyśmy od razu użyli diamentowego osprzętu.

Diamentowe wiertła można stosować na każdym sprzęcie, ale wyłącznie w trybie bezudarowym (wyjątkiem jest tryb mikrouderzenia).

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że wybór jest bardzo prosty, bo rynek oferuje tylko dwa warianty. Jednak w rzeczywistości diamentowych wierteł jest ogromna ilość — dostosowanych do różnych materiałów i urządzeń. Na co warto zwrócić uwagę przy wyborze materiału eksploatacyjnego:

• Zalecany typ sprzętu
• Rozmiar otworu montażowego lub dostępność adaptera do posiadanego urządzenia
• Zakres materiałów, które można obrabiać
• Optymalne obroty robocze wiertła
• Deklarowana przez producenta żywotność

Teraz mamy już minimalnie potrzebny zestaw do rozpoczęcia pracy, więc możemy zagłębić się w sam proces roboczy.

Podstawowe operacje

Na miejscu pracy fachowiec może spotkać się z różnymi zadaniami wymagającymi zastosowania wierteł o różnych średnicach i długościach. W zależności od rodzaju pracy dobiera się odpowiedni rozmiar i długość wiertła.

1. Gniazdka elektryczne – najczęściej stosowane średnice wierteł do puszek podtynkowych to 68 mm i 72 mm. Do puszek rozdzielczych używa się średnicy 82 mm.
2. Wentylacja – średnice od 102 mm do 132 mm.
3. Klimatyzacja – średnice 52 mm do 62 mm.
4. Rekuperacja – średnice 82 mm do 132 mm.
5. Kanalizacja – średnice 112 mm do 132 mm.
6. Instalacja gazowa – średnice 32 mm do 42 mm.
7. Okap / wyciąg – średnice 112 mm do 122 mm.

Na podstawie tych danych możemy stwierdzić, że do realizacji wszystkich możliwych prac związanych z wierceniem w mieszkaniach konieczne jest posiadanie w arsenale szerokiego zakresu średnic wierteł — od 52 mm do 132 mm.

Bardzo ważnym aspektem jest fakt, że wszyscy producenci elektronarzędzi ściśle określają maksymalną średnicę wiertła, którą można stosować na ich sprzęcie w trybie suchym przy wierceniu z ręki.

Najczęściej maksymalna średnica otworu, którą można wykonać ręcznie, wynosi 82 mm, a wszystko powyżej tej wartości wymaga już pracy ze statywem. Kluczowym czynnikiem jest tutaj również obrabiany materiał.

Jeżeli materiał ma niską wytrzymałość i wysoką abrazyjność — dopuszcza się wiercenie ręczne nawet dużymi średnicami. Niektórzy fachowcy wykonują wiercenie ręcznie nawet wiertłami o średnicy 200 mm, a czasem i większymi.

Materiały spotykane podczas wiercenia

Materiały budowlane charakteryzują się różnym stopniem twardości i abrazyjności.
Abrazyjność to zdolność materiału do ostrzenia krawędzi diamentów podczas pracy, co zwiększa prędkość wiercenia i zapobiega „zeszkleniu” warstwy diamentowej.

Materiały abrazyjne mają niską wytrzymałość, dzięki czemu są bardzo łatwe w obróbce. Jednak powodują szybsze zużycie warstwy diamentowej niż materiały twardsze.

Z jakimi materiałami możemy się zatem spotkać podczas pracy?

• Tynk
• Bloczek żużlowy
• Cegła silikatowa
• Gazobeton
• Cegła
• Beton abrazyjny
• Beton
• Żelbet (beton zbrojony)

Każdy z tych materiałów charakteryzuje się inną twardością i abrazyjnością, a co za tym idzie — każdy z nich w różny sposób wpływa na żywotność wiertła i prędkość wiercenia.

Beton jest materiałem najtwardszym i najmniej abrazyjnym, dlatego jego obróbka jest najtrudniejsza.

Czynniki wpływające na prędkość wiercenia betonu

Podczas wiercenia w różnych pomieszczeniach może się okazać, że na tym samym sprzęcie wiertło osiąga zupełnie różną prędkość wiercenia i żywotność. Jakie czynniki wpływają na ten proces?

• Klasa betonu
• Wiek betonu
• Obecność zbrojenia (metalu) w konstrukcji
• Frakcja kruszywa wypełniającego beton
• Wilgotność obrabianego materiału
• Obecność lub brak systemu odsysania pyłu

Wszystkie te czynniki w mniejszym lub większym stopniu wpływają zarówno na prędkość wiercenia, jak i na żywotność materiałów eksploatacyjnych.

Niektórych wierteł nie zaleca się stosować w twardych betonach ani przy pracy z żelbetem. Inne natomiast warto kupić tylko wtedy, gdy planujemy wiercenie w twardym, mocno zbrojonym betonie wysokiej klasy.

Problemy pojawiające się podczas wiercenia i sposoby ich rozwiązania

Czy jakakolwiek praca przebiega zawsze bezproblemowo? Oczywiście, że nie. Tak samo podczas wiercenia w betonie możemy napotkać różnego rodzaju trudności i problemy. Ważne jest, aby być na nie przygotowanym i znać możliwe sposoby ich rozwiązania.

Wiercenie w materiał. Początkowy kontakt wiertła z twardym materiałem jest bardzo wymagający i rozpoczęcie wiercenia z ręki, bez odpowiedniego doświadczenia, może być trudne. Jeśli miejsce wiercenia jest precyzyjnie wyznaczone i nie ma marginesu błędu nawet na 1 cm, wykonanie otworu "z ręki" jest praktycznie niemożliwe. Rozwiązanie: w takim przypadku stosuje się różnego rodzaju szablony i pierścienie centrujące.

Praca w pomieszczeniu, gdzie nie można generować pyłu. Czy wiesz, że nawet podczas wiercenia otworu pod gniazdko powstaje około jednej szklanki pyłu, z czego znaczna część rozprzestrzenia się po całym pomieszczeniu? A co jeśli wiercimy w pokoju, gdzie remont jest już zakończony i nie wolno pylić?

Rozwiązaniem tego problemu są specjalne adaptery marki Mechanic, przeznaczone do odsysania pyłu podczas suchego wiercenia.
Oczywiście, do wykonania takich prac niezbędny jest również odkurzacz przemysłowy.

Wiertło iskrzy i praktycznie nie posuwa się w głąb. Najprawdopodobniej trafiłeś na metal (zbrojenie, ceownik lub inne elementy stalowe). Proces cięcia metalu wygląda zupełnie inaczej niż wiercenie w betonie i przebiega znacznie wolniej.

W takiej sytuacji ważne jest, aby ocenić ilość metalu na trasie wiercenia — jeśli to gruby ceownik i mamy możliwość przesunięcia otworu, najlepiej tak właśnie zrobić.
Jeśli nie ma takiej możliwości — należy kontynuować wiercenie, robiąc przerwy na chłodzenie wiertła, aby nie straciło swoich właściwości tnących.

Narzędzie zatrzymało się i nie wierci. Przy wysokiej zawartości kruszywa w betonie może dojść do zeszklenia diamentów w wiertle i całkowitej utraty zdolności cięcia.
W takim przypadku należy otworzyć segmenty, przewiercając się przez materiał abrazyjny, taki jak cegła lub asfalt.

Długość wiertła jest niewystarczająca, aby przewiercić ścianę na wylot. Aby rozwiązać ten problem, należy użyć specjalnego przedłużacza. Po wyjęciu rdzenia z otworu można dokręcić przedłużacz pomiędzy wiertło a elektronarzędzie i kontynuować wiercenie. Z czasem możesz napotkać również inne problemy podczas pracy i sam znajdziesz sposoby, jak je rozwiązać.
Z doświadczeniem nauczysz się szybko oceniać twardość betonu na danym obiekcie. W zależności od materiału dobierzesz odpowiednie wiertło i elektronarzędzie.
Wybierając wysokiej jakości sprzęt i materiały eksploatacyjne, Twoja praca będzie znacznie wygodniejsza i szybsza, a narzędzia posłużą o wiele dłużej!